2017-10 Uitnodiging RNG Zeevaarders van de oceaan
Uitnodiging tot het bijwonen van de voordracht op: Dinsdag 24 oktober 2017 (4e dinsdag van oktober) om 19:30 uur in het gebouw van het Erasmiaans Gymnasium, Wytemaweg 25 in Rotterdam.
In deze lezing zal Gerbrant van Vledder vertellen over zijn recente reis naar de Marshall eilanden om de geheimen van de zeevaarders van de Marshall eilanden te ontraadselen. Deze zeevaarders zijn in staat om met alleen natuurlijke hulpmiddelen nauwkeurig van eiland naar eiland te varen. Het bijzondere is dat zij naast de zon, maan en de sterren ook gebruik maken van de golfslag op de oceaan.
Deze zeevaarders kunnen het zeeoppervlak ‘lezen’ door de ‘bewegingen’ van hun boot te voelen. Hieruit kunnen zij afleiden hoe zij koers moeten houden. Nog verbazingwekkender is dat zij ook de nabijheid van een eiland kunnen ‘voelen’ terwijl dat eiland zich nog achter de horizon bevindt. Wetenschappelijk onderzoek heeft al veel van hun geheimen kunnen verklaren, maar toch blijven er nog diverse raadsels over. Hierbij spelen culturele verschillen een grote rol spelen. Allereest moet je de lokale taal kunnen spreken, en daarnaast moet je hun beschrijving van golfverschijnselen in de juiste context kunnen zetten; zoals: wat bedoelen ze precies met een bepaald woord, zoals ‘dilep’ (het pad door de golven) en wat is een stokjes-kaart (zie afbeelding)?
De Marshall eilanden bestaan uit zo’n twintig ver uit elkaar gelegen koraaleilanden in het westen van de Grote Oceaan, ruwweg tussen Hawaii en Australië. De oorspronkelijke bewoners maakten gebruik van kleine zeilboten voor het contact tussen de eilanden. Hun traditionele manier van navigeren ging de afgelopen eeuw langzaamaan verloren door de komst van stoomschepen en moderne navigatiemiddelen. Begin deze eeuw kwam hier verandering in toen de universiteit van Hawaii een antropologisch onderzoek startte. In juni van dit jaar leidde dit onderzoek tot een expeditie naar de Marshall eilanden waarbij met een traditionele zeilboot een tocht tussen twee eilanden is ondernomen.
De expeditie naar de Marshalleilanden had als doel om de traditionele navigatiemethoden te documenteren en te verklaren vanuit een wetenschappelijk perspectief. Hierbij lag het initiatief bij enkele oudere navigatie-experts. Een tweede doel was om deze methoden op termijn door te geven aan een nieuwe generatie van zeevaarders. Zo kan dit belangrijk deel van het culturele erfgoed van de Marshallese bevolking veilig gesteld worden. Tijdens de expeditie is een zeiltocht in een traditionele zeilboot ondernomen van het hoofdeiland Majuro naar het Aur atol en terug. Deelnemers aan de expeditie waren een antropoloog van de Universiteit van Hawaii, een fysicus van Harvard University gespecialiseerd in navigatiemethoden en Gerbrant van Vledder, als golfmodelleur en oceanograaf verbonden aan de Technische Universiteit Delft met als specialisatie zeegolven. Tevens waren een wetenschapsjournalist en een fotograaf van een Amerikaanse krant mee om informatie te verzamelen voor een groot artikel over deze reis. Dit artikel werd 20 maart 2016 gepubliceerd in het New York Times Magazine, zie ook de link secrets of the wave pilots NYT.
De expeditie is medegefinancierd door de National Geographic Society en het US Embassadors Funds for cultural preservation.
Het verhaal over de geheimen van de zeevaarders legt een verbinding tussen verschillende vakdisciplines, zoals aardrijkskunde, antropologie, sterrenkunde, natuurkunde, meteorologie, toegepaste wiskunde, golfmechanica, en computertoepassingen. Deze mix van verschillende disciplines maakt dit onderzoek zo boeiend omdat zo een totaalbeeld ontstaat van hoe brede kennis toegepast kan worden voor een praktisch probleem.
Spreker:Datum: 24-10-2017
Tijd: